O kitaplarda ve diyagramlarda gördüğümüz mükemmel matlar çok nadir olarak satranç tahtasında görülür. Özellikle profesyonel ve üst düzeyde satrançta bunu görmek daha da zordur. Kaçınılmaz mat fikri tahtada görüldüğünde, mat olacak sporcu genelde oyunu terk eder. O nedenle, aslında güzellik anlamında diğer maçlar kadar olsa da, nadir görülen matla biten oyunlar seyirciye doğrudan hitap ettiği için medyada çok daha fazla yer buluyor.
Bunlardan birisi de halen devam eden Rusya Süper Finalinde oynanan Peter Svidler – Denis Khismatullin maçı. www.chessbase.com ‘dan Sagar Shah tarafından yapılan yorumları çevirisiyle yayınlıyoruz.
[Event "68nci Rusya Süper Finali"]
[Site "Çita"]
[Date "2015.08.12"]
[Round "4"]
[White "Svidler, Peter"]
[Black "Khismatullin, Denis"]
[Result "0-1"]
[ECO "B23"]
[WhiteElo "2739"]
[BlackElo "2642"]
[Annotator "Sagar Shah"]
[PlyCount "58"]
[EventDate "2015.??.??"]
[EventCountry "RUS"]
1. e4 c5 2. Nc3 {Svidler bu hamleyi çok hızlı oynadı….} a6 {….Khismatullin’in yanıt vermesi ise beş dakikayı buldu!} 3. Nge2 $5 {
Sanırım Svidler, Kapalı Sicilya devam yoluna girmek istemiyor.
Khismatullin de kullanabileceği seçenek sayısını azaltmak istemiyor} d6 {Dört dakika! Açılış için uzun bir süre ana Denis Svidler’in hızlı temposuna uymak istemiyor} 4. g3 g6 {Beyaz bir kez g3 oynadıktan sonra artık siyahın; oyunun Dragdorf (Dragon + Najdorf) şekline transpoze olup olmadığına ilişkin endişe duymasına gerek yok} 5.
d4 {Şimdi düşünme sırası Peter’da. Beş dakika düşündükten sonra Peter, Açık Sicilya’nın beyaz için en iyi tercih olduğuna karar veriyor!} cxd4 6. Nxd4 Bg7 7. Bg2
Nf6 {Artık Dragon’un fiançetto devam yolundayız, tek fark a6 oynanmış olması. Ben bu varyantı saf Dragon yerine Dragdorf olarak (Dragon + Najdorf) adlandırıyorum. İsim ne olursa olsun, açık olan şey Siyahın açılıştan sonra sorunu kalmadığı} 8.
b3 $5 {0-0 tabii ki burada oynanması mümkün en iyi hamle, ama Svidler kendisine özgün bir şey bulmakta kararlı} O-O 9. Bb2 Bd7 (9... Nc6 { da düşünülebilirdi}) 10. Qd2 (10. O-O {
aklınıza gelen ilk hamleydi, değil mi? Ama Peter bunu oynamıyor!!
Peter’in aklında süper farklı bir plan var: 0-0-0.}) 10... Nc6 11. Nde2 (11.
Nxc6 Bxc6 12. O-O-O $11 {oyunda gerçekleşenden çok daha iyiydi})
11... b5 $1 {Siyah açılış sonrasında konumu eşitlemekle kalmadı, hatta daha da iyi duruma geçti} 12. O-O-O {Beyazın temel problemi, Siyahtan gelecek bir Vezir kanadına atağında, kendi b3 piyonunun da bu atağa yardımcı olması. Benzer şekilde Siyahın g6 piyonu da aynı durumda ama Siyah daha önce ve daha çabuk atak yapıyor} Ng4
$5 {sıradışı bir karar. Burada oynanabilecek makul hamleler Rc8 veya Qa5 olabilirdi. Ancak Khismatullin f2 piyonuna saldırmaya karar veriyor. Beyaz bunu savunmak için Rdf1 gibi hoş olmayan bir hamle yapmak zorunda. Ama ancak bu savunma Atın saldırısına karşı koyabiliyor} 13. Rdf1 Qa5 14. h3 Nf6 15. Kb1 b4 (15... Rac8
{yine daha makul gibi duruyordu} 16. f4 Rc7 17. g4 Rfc8 {ilginç bir konum}) 16. Nd1 $6 {Svidler’e bu maçın oynandığı gün ne olduğuna dair bir ipucu yok elimizde. Ama Peter en makul hamleleri oynamamakta ısrarlı. Açık olarak Nd5 daha iyiydi ve bunu oynamasına karşı hiç bir argüman göremiyorum} (16. Nd5
Nxd5 17. exd5 Bxb2 18. dxc6 $1 (18. Kxb2 Qa3+ 19. Ka1 Na7 20. c3 $13) 18... Bc3
$5 19. Nxc3 bxc3 20. Qe3 Be6 21. h4 $14) 16... Qc7 {a piyonunun yolunu açan bir hamle} 17. Ne3 a5 18. f4 a4 $1 {Denis tarafından cesur bir hamle, kalite fedasından hiç çekinmiyor} 19. e5 {Siyah vezir kanadında kendisine zaten yollar açıyordu, ama bu Svidler’in oynadığı en keskin hamleydi. Ama merkezi yıkma fikri taktik olarak geçersiz.} dxe5 20. fxe5
Nxe5 $1 {a8 Kalesini feda etme fikri, Khismatullin gibi durumu değerlendirebilen bir sporcu için kolay ve doğal bir fikir. Bxa8 Rxa8 hamlelerinden sonra f8 Kalesi a8 Kalesinin yerini alıyor. Diğer şekilde düşünürsek aslında Siyah, a8 kalesini değil, atağa katılamayan f8 kalesini feda etmiş oluyor.} 21. Bxa8 Rxa8 $17 22. Rf4 {h1 Kalesi için biraz alan yaratıyor, Bc6 gibi bir hamleyle Kale kapana kısılmayacak} (22. Qxb4 {son derece doğal ancak} axb3 23. axb3 Bc6 {Beyaz kalite kaybeder} 24. Rhg1 Nf3 25. Rg2 Qa7 $1 $19) 22... axb3 23. axb3 $2 {
Maçı bilgisayarınızdan izliyorsanız ve bir satranç makinesi seçmiş durumdaysanız bu hamleye çok rahat soru işareti koyabilirsiniz. Ancak oyunda herşey bu kadar basit değil. Belki a dikeyini tamamen açmak mantıklı görünmüyor ama b1’de Fil olduğu sürece mat olması zor görülüyor. En azından Peter oyun sırasında bu şekilde düşünmüş olmalı…Diğer taraftan, cxb3 doğru hamle olarak görünmüyor çünkü b1-h7 çaprazını açarak Şaha saldırıyı mümkün hale getiriyor. Ancak ne var ki bu gibi durumlarda hissetmek yeterli olmuyor, doğru oynamak daha önemli. cxb3 hamlesi Beyazın oyunda belki azıcık daha uzun süre kalmasına yardımcı olabilirdi, oysa axb3 kaçınılmaz sona gidiyor} (23.
cxb3 Bh6 $5 24. Rd1 (24. Rd4 Bf5+ 25. Ka1 Rxa2+ 26. Kxa2 Qa7+ 27. Ba3 Qxa3# {
b1-h7 çaprazı hakkında ne demiştim?!!}) 24... Bxf4 25. Nxf4 Qa5 26. a3
bxa3 27. Qxa5 Rxa5 28. Bc3 Rb5 $17 {Siyah çok üstün durumda ama işi bitirmek için biraz daha gayret lazım}) 23... Qa7 $1 24. Nd4 (24. Rxb4
Ne4 $3 25. Rxe4 Qa2+ $19 {oyunun bitiş şekline dair bir ipucuyu şimdi vermek istemiyorum}) 24... Nh5 {Siyah a1-h8 çaprazındaki her türlü engeli ortadan kaldırıyor. Sadece d4’teki beyaz at ile d5’teki siyah at kaldı o çaprazda.} 25. Nd5 (25. Rf2 Nc6 $1 $19) {[#]} 25... Bc6 $3 {Görülmesi kolay bir hamle değil. Ancak Khismatullin’in aklında artık yerleşik tutku haline gelen saplantı a1-h8 çaprazındaki amacına engel olan taşları kaldırmak. d5’teki at h1’deki Kale nedeniyle açmazda. Korumanın makul bir yolu görünmüyor. Dört dakika düşündükten sonra Svidler en makul hamleyi yapıyor, ama bu çok hoş bir tuzaktı!} 26. Nxc6 Qa2+ 27. Kc1 Qa1+ $1 (27... Qxb2+ { da kazanıyor ama mat değil} 28. Kd1 (28. Kxb2 Nd3+ 29. Kb1 Ra1#) 28... Qa1+ 29. Ke2
Qxh1 $19) 28. Bxa1 Rxa1+ 29. Kb2 {[#]} Nc4# {Burada Peter’in sırf seyircilere güzel görünsün diye mata izin vermesi çok büyük alçak gönüllülük, satranç sevgisi… Açıkça Peter gününde değildi, bu bir gerçek.} (29... Nd3# $1)
0-1
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
Olimpiyat Kadın Ulusal Takımı
Bu yazıyı çok geciktirmeden söz verdim yazmam gerekiyor. Aslında yazıları azaltmamın nedenlerinden birisi de